Những nguyên nhân gây bệnh

Viêm tai giữa là tên gọi chung để chỉ tình trạng viêm nhiễm ở bộ phận tai giữa (tai giữa là khoảng trống sau màng nhĩ). Bệnh thường liên quan đến sự thay đổi thời tiết, thay đổi môi trường, yếu tố dị ứng, khói thuốc lá... Có rất nhiều nguyên nhân phối hợp gây ra tình trạng viêm nhiễm của tai gồm nguyên nhân tự thân và sự tác động từ bên ngoài như yếu tố gây viêm nhiễm, dị ứng, môi trường.  

Tại buổi nói chuyện về loại bệnh này diễn ra ngày 1.6 vừa qua ở Trung tâm Truyền thông - Giáo dục sức khỏe (TP.HCM), bác sĩ Nguyễn Thế Huy - khoa Tai - mũi - họng (Bệnh viện Nhi đồng 1, TP.HCM) cho biết: "Nguyên nhân do cơ thể gồm: hệ thống miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện; trẻ mắc những bệnh bẩm sinh về miễn dịch, hoặc bệnh tiểu đường; trẻ có cấu trúc giải phẫu học bất thường vùng mũi - họng (như hở vòm hầu); trẻ bị tình trạng rối loạn chức năng của các bộ phận trong tai giữa; trẻ bị trào ngược dạ dày thực quản họng. Còn nguyên nhân do viêm nhiễm bao gồm: nhiễm vi trùng - trẻ có thể bị nhiễm các loại vi trùng khác nhau thường gây bệnh lý viêm nhiễm ở đường hô hấp như vi trùng gây bệnh cảm cúm, vi trùng sinh mủ. Có thể trẻ bị nhiễm một loại vi trùng khác ở a-mi-dan và mô lympho vùng họng; nhiễm siêu vi - có nhiều siêu vi trùng gây viêm niêm mạc đường hô hấp cấp tạo điều kiện cho vi trùng dễ dàng tấn công; nguyên nhân do dị ứng - trẻ có thể bị dị ứng với rất nhiều tác nhân như phấn hoa, bụi, lông thú vật; do môi trường như do khói thuốc lá - khói thuốc làm tăng nguy cơ viêm tai giữa gấp hai lần và kéo dài tình trạng bệnh. Trẻ đi nhà trẻ có nguy cơ mắc bệnh viêm tai giữa cao gấp 2,5 lần so với trẻ không đi nhà trẻ; trẻ sống trong môi trường tốt, trẻ bú sữa mẹ thì ít bị loại bệnh này hơn, và nếu mắc thì thời gian lành bệnh cũng nhanh hơn...".  Đọc thêm: Viêm tai giữa trẻ em - Nỗi lo của người lớn

Triệu chứng, biến chứng nguy hiểm

Triệu chứng biểu hiện thường gặp của bệnh viêm tai giữa là: nếu viêm tai giữa cấp, thì sẽ xuất hiện các dấu hiệu của  nhiễm trùng nhanh, ồ ạt, sốt, đau tai, có thể chảy dịch ở tai, trẻ quấy khóc, cáu gắt, có thể nôn ói hay tiêu chảy, màng nhĩ bị xung huyết, đỏ, phồng lên... Triệu chứng có thể xuất hiện riêng lẻ, hoặc cùng lúc. Còn viêm tai giữa mạn tính thường xảy ra theo sau những đợt viêm tai giữa cấp không được chữa trị thích hợp, nó không có những triệu chứng ồ ạt, nhưng tai thường bị chảy dịch, màng nhĩ bị co lõm, kém di động, có thể bị thủng màng nhĩ. Nếu bị viêm tai giữa mà không chữa trị thích hợp, sẽ dẫn đến viêm tai xương chũm cấp - là tình trạng nặng hơn do biến chứng của viêm tai giữa, triệu chứng khởi phát cũng ồ ạt: sốt cao, đau tai, vùng sau tai đỏ lên hay căng phồng, rãnh sau tai không còn, tai vểnh ra, chạm vào tai hoặc vùng sau tai sẽ rất đau, màng nhĩ viêm đỏ hoặc thủng... Có hai biến chứng do viêm tai giữa gây nên, đó là biến chứng trong sọ não, gồm: viêm màng não, áp xe não, áp xe ngoài màng cứng... đây là những biến chứng rất nguy hiểm dễ gây tử vong; và biến chứng ngoài sọ não như: thủng màng nhĩ, giảm thính lực, xơ hóa màng nhĩ, liệt thần kinh mặt, viêm xương chũm... Đọc thêm: Phòng và phát hiện sớm viêm tai giữa

Chữa trị

Để phòng bệnh viêm tai giữa xảy ra ở trẻ, cần tránh để trẻ tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ: môi trường, yếu tố gây dị ứng (bụi bặm, khói thuốc lá...); cần vệ sinh mũi, họng bằng nước muối sinh lý; cần cho trẻ bú mẹ. Cần lưu ý, không được tự mua thuốc để trị cho trẻ, hay tự ý bơm bất cứ thứ thuốc gì vào tai trẻ, không khều móc tai trẻ sẽ làm chấn thương, hay nhiễm trùng rất nguy hiểm... 

Những dấu hiệu sau đây cần lưu ý để sớm đưa trẻ đi khám, chữa trị kịp thời. Theo bác sĩ Nguyễn Thế Huy: "Trước khi bị viêm tai giữa, trẻ thường có những triệu chứng của bệnh viêm đường hô hấp trên như: ho, chảy mũi, nghẹt mũi... Ở trẻ nhỏ chưa biết nói, thì cần lưu ý những biểu hiện sau để đưa trẻ đi khám kịp thời: trẻ quấy khóc dữ dội khi ở tư thế nằm xuống, hoặc nghiêng về phía lỗ tai bị bệnh; hoặc khi cho trẻ bú, mà phía tai đau áp vào người mẹ, thì trẻ hay đưa tay quơ vào chỗ tai đau; còn trẻ lớn, thì có thể than đau bên tai bị bệnh, đụng vào trẻ càng đau hơn; sốt; chảy mủ tai. Ngoài ra, cần lưu ý những dấu hiệu phụ đi kèm, đó là: trẻ chán ăn, buồn nôn, nôn ói, tiêu chảy. Còn viêm tai giữa mạn tính, ngoài tai chảy mủ, trẻ còn kèm theo bị giảm thính lực, chóng mặt, ù tai". 

Việc điều trị, tùy từng trường hợp mà sẽ điều trị nội khoa hay phẫu thuật.  Theo các bác sĩ, bệnh viêm tai giữa mặc dù dễ chữa trị, nhưng khả năng tái phát của loại bệnh này là rất cao. Khoảng 1/3 số trẻ mắc bệnh sau chữa trị sẽ có ít nhất 6 lần tái bệnh trong vòng 7 năm (gần 1 lần/năm). Do vậy, các nhà chuyên môn khuyên, khi trẻ đã một lần mắc bệnh, thì sau đợt điều trị đã ổn định, cần cho trẻ tái khám định kỳ thường xuyên (4 - 6 tháng/lần), nhất là trẻ có giảm thính lực, chậm nói. Ở trẻ viêm tai giữa mạn tính, cần kiểm tra thính lực; cần chữa trị sớm những khi trẻ mắc bệnh viêm đường hô hấp trên. 

Đọc thêm: Bệnh viêm tai giữa mạn tính

Theo ThanhNienOnline

• Phòng và phát hiện sớm viêm tai giữa
• Viêm tai giữa mạn tính
• Nhận biết trẻ bị viêm tai giữa