Để có những cá thể với các yếu tố hoàn thiện nhất, các nhà khoa học Anh mới đây vừa nghiên cứu và thử nghiệm thành công phương pháp chuyển gen từ trứng sang trứng. Cách làm này đã mở ra nhiều hy vọng cho việc ngăn chặn các bệnh về gen di truyền, đồng thời hứa hẹn sẽ giúp tạo ra những thế hệ em bé khoẻ mạnh nhờ vào việc chọn lọc những yếu tố tích cực nhất trong gen.

Chuyển gen từ trứng này sang trứng khác để có tế bào phôi thai khoẻ mạnh

Những em bé thường được sinh ra bởi sự kết hợp giữa tinh trùng của một người đàn ông và một trứng của người đàn bà, song với sự phát triển của y học hiện đại, quy luật tự nhiên này đang dần bị thay đổi. Một em bé có thể được sinh ra bởi sự kết hợp của ít nhất 3 bố mẹ. Các nhà khoa học tại Trường đại học Newcastle – Anh mới đây vừa công bố kết quả nghiên cứu về một công nghệ mới cho phép phát triển một bào thai từ hai trứng đã được thụ tinh. Theo cách này, những DNA quy định các tố chất khoẻ mạnh, tốt nhất của một trứng sẽ được tách và chuyển sang cho trứng sẽ được dùng để phát triển thành bào thai. Phương pháp này được giới khoa học đánh giá cao bởi nó giúp mang lại cơ hội có được những đứa con khoẻ mạnh cho những phụ nữ được chẩn đoán là có thể sẽ sinh ra những em bé có nguy cơ mắc các bệnh di truyền cao, chẳng hạn như chứng bệnh mù bẩm sinh, bệnh tim và suy gan... GS. Doug Turnbull – người phụ trách nghiên cứu trên cho biết: Công việc mà các nhà khoa học đang tiến hành tương tự như việc thay pin cho một chiếc laptop. Năng lượng được cung cấp cho máy tốt hơn, song không một thông tin nào trên ổ cứng bị thay đổi. Đó là điều mà phương pháp mới có thể đem lại: giúp cho đứa trẻ được sinh ra khoẻ mạnh hơn nhờ việc bổ sung các gen tốt, song về bản chất huyết thống không hề bị thay đổi.

Những bệnh do gen di truyền sẽ được ngăn chặn

Với cách thức chuyển gen sang trứng, nhóm các nhà nghiên cứu thuộc Trường đại học Newcastle cho biết: Đây là lần đầu tiên, DNA được chuyển từ trứng sang trứng ở con người. Mục đích thứ nhất của việc làm này là ngăn chặn việc người mẹ có thể di truyền lại các DNA bị lỗi cho chính đứa con của mình. Việc đứa trẻ được sinh ra với hiện tượng đột biến gen không mong muốn sẽ được ngăn chặn và nhờ đó, những căn bệnh di truyền không thể chữa khỏi sẽ không còn là nỗi ám ảnh đối với các ông bố, bà mẹ trong tương lai.

Ngoài ra, với phương pháp này, các nhà khoa học có mục đích là giúp các ông bố, bà mẹ sinh ra những em bé có khả năng miễn dịch với nhiều căn bệnh nguy hiểm. Những DNA khoẻ mạnh trong trứng của những người phụ nữ bị mắc các bệnh về gen di truyền nguy hiểm sẽ được chuyển vào trứng của những người phụ nữ không bị mắc bệnh. Khoảng 99,8% số DNA trong trứng này vẫn là của người mẹ và chỉ một phần rất nhỏ khoảng 0,2% là DNA khoẻ mạnh được chọn lọc từ người khác. Việc lấy những DNA khoẻ mạnh được chọn lọc này sẽ giúp cho thai nhi có được các tố chất khoẻ mạnh hơn và khả năng miễn dịch với một số loại bệnh, nhất là những căn bệnh nan y do di truyền. Đã có khoảng 80 phôi thai đã được tạo ra trong một cuộc thử nghiệm bằng phương pháp mới này dưới sự kiểm soát của Hiệp hội HFEA (Hiệp hội sinh sản và thai nhi của Anh). Kết thúc cuộc thử nghiệm, những phôi thai này đã bị đem đi huỷ sau 8 ngày được nuôi dưỡng, phát triển trong ống nghiệm.

Sẽ có thể kéo dài tuổi thọ tới hàng nghìn tuổi?

Giới khoa học tin rằng với cách ngăn chặn bệnh di truyền theo phương pháp chuyển gen từ trứng sang trứng này, không những bệnh tật sẽ được ngăn chặn mà trong tương lai, sức khoẻ và tuổi thọ của con người cũng sẽ tăng lên. Tháng 9/2009, hơn 200 nhà khoa học đã tập trung tại Cambridge để thảo luận về các hướng nâng cao sức khoẻ và kéo dài tuổi thọ của con người. Phương pháp chuyển gen từ trứng sang trứng đã được đánh giá là một bước đột phá trong việc ngăn chặn sự già nua và có thể đem lại tuổi thọ cao cho những thế hệ được sinh ra nhờ nó. Người ta có thể ngăn chặn các gen liên quan đến những căn bệnh do tuổi già đem lại và chống lại sự lão hoá với các căn bệnh phổ biến như Alzheimer, ung thư và Parkinson... Và nếu như con người sống không hề chịu bất kỳ bệnh tật gì, sức khoẻ được tăng cường thì tất nhiên tuổi thọ của họ có thể kéo dài không chỉ một trăm năm, mà còn có thể sống tới cả nghìn tuổi.

Những chỉ trích từ phía dư luận xã hội

Xét về mặt khoa học, phương pháp chuyển gen được đánh giá là một bước tiến quan trọng của y học hiện đại. Đây là một dạng can thiệp nhân tạo vào việc tạo ra những thai nhi khoẻ mạnh và góp phần giảm các nguy cơ bệnh tật cho đứa trẻ được sinh ra sau này. Điều đó giúp cho các gia đình có được những đứa con khoẻ mạnh, ngăn ngừa được các bệnh di truyền không mong muốn, đồng thời tạo ra những cá thể có ích cho xã hội loài người. Tuy nhiên, phương pháp can thiệp nhân tạo này cũng nhận được không ít lời chỉ trích về mặt đạo đức xã hội. Trong đó có không ít ý kiến tranh cãi về việc sự thực thì một đứa trẻ sinh ra theo phương pháp này trên thực tế được tạo bởi ít nhất là 2 bà mẹ và 1 ông bố. TS. Josephine Quintavalle – người tham gia nhóm phản đối việc can thiệp gen cho rằng: “Các nhà khoa học đang tạo ra những đứa trẻ có tới 2 bà mẹ đẻ. Điều này trái với quy luật tự nhiên, và chúng ta cần tìm cách tốt hơn để ngăn chặn các bệnh di truyền thay vì chuyển gen từ trứng sang trứng”.          

            Minh Ngọc (Theo The Sunday Times)