Dịch vụ lập dự án của chúng tôi cung cấp giải pháp toàn diện cho mọi nhu cầu từ dự án dược liệu đến nông nghiệp. Với kinh nghiệm sâu rộng, chúng tôi đảm bảo lập ra các dự án hiệu quả, bền vững, hỗ trợ từ khâu nghiên cứu, phân tích đến thực thi. Liên hệ ngay để biến ý tưởng thành hiện thực! |
Tìm Hiểu Minh Mạng Thang Với Một Tinh Thần Khoa Học
Đoàn Văn Quỳnh & Đoàn Văn Hân
Những bài thuốc Minh Mạng thang được đăng tải trên các sách báo cũng khá
nhiều nhưng thường đăng lại những bài báo đã được công bố, hoặc một số
bài không có xuất xứ, cũng như một số vị thuốc ghi không được chính xác.
Theo thống kê của chúng tôi có tất cả 19 bài thuốc Minh Mạng thang ngâm
rượu được sưu tầm chọn lọc qua các bài đăng ở báo, tạp chí và lưu truyền
trong các gia đình ở Huế của các nhóm nghiên cứu gần đây. Dù vậy, chưa
có đủ cơ sở để xác định bài thuốc nào là đúng, như không ghi được xuất
xứ một cách chính xác, đồng thời cũng có nhiều bài còn thiếu nghiên cứu
sâu về lịch sử cũng như kiến thức y học nên mang tính chủ quan nhiều hơn
là khách quan.
Nhiều tác giả đã sưu tập các bài thuốc với nội dung khá phong phú, có
tác dụng dược lý tốt, không có độc tính và được sử dụng khá phổ cập
trong nhiều đơn thuốc khác, tuy vậy các bài trên có gì đặc thù nổi bật,
gần như hao hao về cấu trúc và tác dụng dược lý.
Tại thư viện lưu trữ quốc gia Pháp, cũng có lưu giữ một đơn thuốc của
các vua triều Nguyễn với tác dụng bồi bổ nguyên khí, làm cường tráng cơ
thể, tăng cường tuổi thọ và thành phần cấu tạo gần giống với một trong
số 19 bài Minh Mạng thang trên nhưng khác về liều lượng, nếu đem bổ sung
thêm thì sẽ trở thành bài thứ 20, 21, 22 v.v…và có lẽ còn vô số bài nữa
được phát sinh do quá trình sưu tầm trong dân gian. Vấn đề đặt ra ở đây
không phải là nghiên cứu xem bài thuốc nào chính là bài Minh Mạng
thang, điều quan trọng là chúng ta cần tìm hiểu logic chung của các bài
thuốc để trên cơ sở đó không phủ nhận chúng và có thể thay thế các vị
thuốc và liều lượng tùy theo hoàn cảnh môi trường, điều kiện sinh hoạt
mà vẫn không làm mất đi ý nghĩa tác dụng ban đầu của bài thuốc mà vua
Nguyễn đã dùng.
Chúng ta biết rằng, về mặt cấu trúc, Nguyên khí được hóa sinh từ Tinh
khí trong thận, nó được cấu tạo bởi Tinh tiên thiên (thận) và được nuôi
dưỡng bổ sung không ngừng bởi Tinh hậu thiên (tỳ vị). Tinh tiên thiên
bao gồm phần âm (noãn của mẹ) và phần dương (tinh của cha), tinh hậu
thiên bao gồm phần khí và phần huyết (các thành phần tinh vi của thức ăn
được cơ thể thu giữ). Nói một cách khác, Nguyên khí có liên quan mật
thiết đến Âm Dương khí huyết của các tạng phủ nói riêng và toàn cơ thể
nói chung. Cho nên khi nói đến việc bồi bổ Nguyên khí là nói đến bồi bổ
Âm Dương khí huyết của toàn cơ thể.
Các nghiên cứu trước đây về 19 bài Minh Mạng thang của các tác giả đã
phân chia làm ba nhóm:
- Nhóm phỏng theo Độc hoạt tang ký sinh
- Nhóm phỏng theo bài Quy tỳ
- Nhóm không phỏng theo bài thuốc nào cả.
Nhìn chung các bài thuốc được nghiên cứu rất cẩn thận và tỉ mỉ, nhưng
như thế theo chúng tôi cũng chưa kết luận được gì cả, để giải quyết vấn
đề này và đi tìm logic chung của bài thuốc Minh Mạng thang, trước hết
phải tìm hiểu về Nguyên khí vì bồi bổ Nguyên khí chính là điều cốt lõi
của bài thuốc Minh Mạng thang.
Về mặt chức năng, Nguyên khí có công dụng thúc đẩy việc phát sinh và
phát dục của toàn cơ thể, các sinh vật tồn tại trên trái đất đều bẩm thụ
chung Nguyên khí của vũ trụ, nhưng tùy theo quá trình tiến triển và
tiến hóa trong những hoàn cảnh và môi trường khác nhau mà mỗi loại sinh
vật đều có Nguyên khí riêng. Chình Nguyên khí đã lập “Chương trình hóa”
và quy định về tuổi thọ, trọng lượng, kích thước chiều cao chiều dài,
thân nhiệt, chuyển hóa cơ thể, khả năng sinh sản và phát triển, khả năng
phòng chống bệnh…của từng loài sinh vật, chẳng hạn tuổi thọ loài người
là 100 năm, loài khỉ 30 năm, loài rùa hằng trăm năm, loài phù du không
quá vài phút, hoặc cỏ được bò ăn vào chuyển hóa thành thịt bò, thịt bò
được người ăn vào chuyển thành thịt người…
Y học hiện đại xem Nguyên khí của y học cổ truyền là một hệ thống cực kỳ
quan trọng bao gồm nhiều hệ thông của y học hiện đại mà trong đó có hai
hệ thống quan trọng là hệ gènes và hệ thống miễn dịch, nếu con người có
khả năng khống chế và điều khiển hai hệ thống này thì có thể điều chỉnh
được quá trình lão hóa, kéo dài tuổi thọ và chống lại bệnh tật.
Y học cổ truyền có rất nhiều vị thuốc bồi bổ Nguyên khí, nhưng không bao
giờ dùng thuốc bồi bổ vào một mình Nguyên khí, vì cơ thể là một thể
hoàn chỉnh thống nhất, muốn bồi bổ vào Nguyên khí phải thông qua việc
bồi bổ các phần cấu tạo nên Nguyên khí, nghĩa là bồi bổ các phần Âm
Dương khí huyết. Như thế vẫn chưa đủ mà còn phải dùng các thuốc ôn bổ
thận dương và tư bổ thận âm, vì thận là nơi hóa sinh ra Nguyên khí. Mặc
khác, con người sống trong xã hội không thể thoát khỏi ảnh hưởng của
thời tiết khi hậu, tình chí, ăn uống, lao động, chính những ảnh hưởng
này làm phát sinh ngoại phong, nội phong, ngoại hàn, nội hàn, ngoại
thấp, nội thấp, ngoại nhiệt và nội nhiệt; các phong, hàn, thấp, nhiệt
này sẽ làm cản trở sự lưu thông khí huyết, gây hiện tượng khí huyết ứ,
khí hư huyết hư. Do đó, nếu chỉ bồi bổ khí và huyết thì không đủ mà phải
dùng thêm các vị thuốc có công dụng khu phong, trừ thấp, tán hàn, thanh
nhiệt, hành khí và hoạt huyết nữa; ngoài ra còn phải dùng các thuốc ổn
định thần kinh để điều chỉnh về tình chí, các thuốc phát tán phong hàn
phong nhiệt, phong thấp để phòng trị ngoại phong, ngoại hàn, ngoại thấp,
ngoại nhiệt; các thuốc ôn lý tán hàn, trục đàm ẩm để phòng trị nội
phong, nội hàn, nội thấp, nội nhiệt. Nói chung, cấu trúc logic của một
bài thuốc bồi bổ Nguyên khí gồm ba phần:
Phần chính: - Nhóm thuốc bổ âm (Tư bổ thận âm)
- Nhóm thuốc bổ dương (Ôn bổ thận dương)
- Nhóm thuốc bổ khí (Kiện tỳ ích phế)
- Nhóm thuốc bổ huyết (Bổ can dưỡng tâm)
Phần phụ: - Nhóm thuốc hành khí hoạt huyết
- Nhóm thuốc khu phong, trừ thấp, tán hàn
Phần bổ sung: - Nhóm thuốc an thần
- Nhóm thuốc ổn tỳ tán hàn
- Nhóm thuốc trục đàm ẩm
Tùy theo lứa tuổi, phái tính, địa phương mà cấu trúc logic này gia giảm
để thiên về bổ dương, bổ khí, bổ âm, bổ huyết, chẳng hạn thanh niên thì
phần âm thường bất túc nên thiên về bổ âm, người già thì phần dương
thường suy nên thiên về bổ dương, phụ nữ thiên về bổ huyết, nam giới
thiên về bổ khí, người phương bắc xứ lạnh thiên về bố dương và bổ khí
hơn so với người ở phương Nam và xứ nóng.
Minh Mạng thang chẳng qua là một phương thuốc có tác dụng bồi bổ Nguyên
khí của toàn cơ thể, có lẽ vì hai từ Minh Mạng gây nên ấn tượng về một
ông vua có nhiều vợ nhiều con đã khiến người ta cứ tưởng bài thuốc này
thường dùng để bổ dương và điều trị các trường hợp liệt dương hoặc trạng
thái sinh dục yếu.
Trong quá trình sử dụng bài thuốc Minh Mạng thang, chúng ta có thể gia
giảm các nhóm thuốc cho phù hợp từng đối tượng mà vẫn không bị mất đi
cấu trúc logic và tác dụng chung của bài thuốc.
Mặt khác, ngày nay một số công trình nghiên cứu khoa học trong và ngoài
nước đã chứng minh trong một số vị thuốc Đông dược có một chất chống suy
hóa, chính những chất này có khả năng chống lại sự lão hóa của tế bào,
có thể làm tăng tuổi thọ và giảm bệnh tật. Những nhóm thuốc có chất
chống oxy hóa thường là những thuốc âm dược hoặc dương dược nhưng hàm
chứa âm dược do quá trình phát triển tự nhiên hoặc sau khi được bào chế
như hoài sơn, mạch môn, hà thủ ô chế, nhục thung dung, hắc táo nhân. Do
đó trong bài thuốc chúng ta nên lưu ý trọng dụng một số vị có những nhóm
chống oxy hóa tế bào để tăng thêm tác dụng của bài thuốc.
Về phần lý luận phân tích, các tác giả gần đây đã cố gắng lý giải và so
sánh rất đầy đủ, nhưng rất tiếc là thiếu hẳn phần đề cập đến các bài
thuốc rượu nổi danh của Trung Quốc, Đài Loan, Nhật Bản và Hàn Quốc để so
sánh và xây dựng cho một Minh Mạng thang hoàn chỉnh trong tương lai.
Trái lại, lý luận lệch về Tây y với những thuốc kích dục tầm thường đã
được loại bỏ của Tây y như yohombin, papaverince, cantharidin, trazodone
v.v… cùng với lập luận về sinh lý tình dục trên cơ sở khoa học của Tây y
trước đây, đã làm giảm giá trị của thang thuốc.
Nói một cách khác, theo y học Đông phương, con người là một chính thể
bất khả phân, sức khỏe là sự điều hòa khí huyết, cân bằng âm dương, trên
thông với trời, dưới thông với đất, chứ không phải kích thích, bồi
dưỡng riêng lẻ từng bộ phận, từng cơ quan như quan niệm của y học phương
Tây mà các tác giả đưa vào để so sánh.
Điều quan trọng chúng tôi muốn nói lên ở đây là: Minh Mạng thang là một
thang thuốc rượu bổ, chứ không phải là thang thuốc “dâm dược”, như nhiều
tác giả trước đây đã vô tình hay cố ý đề cập đến làm cho nhiều người
hiểu sai lệch.
Về bài thuốc được lựa chọn dùng cho rượu Minh Mạng thang như:
- Minh Mạng thang,
- Nhất dạ lục giao sinh ngũ tử,
- Minh Mạng dược tửu,
đề nghị cần được soát xét lại về tính năng cũng như liều lượng một cách
khoa học để giúp hoàn chỉnh một bài thuốc rượu gọi là Minh Mạng thang,
theo chúng tôi là một bài thuốc biểu tượng (symbol) hơn là một bài thuốc
gốc, bất di bất dịch, vì cho đến nay vẫn chưa tìm thấy trong y văn của
Thái Y viện hay các tài liệu khác của triều Nguyễn.
Theo http://www.ivce.org
- Bài thuốc đông y hỗ trợ điều trị người bệnh Covid-19 triệu chứng nhẹ
- Một số bài thuốc đông y trị bệnh có vị thuốc tiểu hồi hương
- Trị bệnh tự kỷ bằng y học cổ truyền
- Bài thuốc đông y: Bài thuốc trị viêm mũi xuất tiết
- Thực phẩm cho sinh lý Nữ: Thực phẩm giúp nàng tăng hưng phấn
- Cây thuốc quanh ta: Cây mật nhơn làm thuốc
- Bài thuốc trị chứng động thai
- Một số bài thuốc từ cây dừa cạn
- Món ăn, bài thuốc từ cây móp gai
- Bài thuốc phòng trị sỏi thận, tiết niệu
Sức khỏe đời sống
- Thuốc và sức khỏe
- Dinh dưỡng
- Thế giới tâm linh
- Đông tây y kết hợp
- Vắc xin tiêm phòng bệnh
- Thuốc tây y
- Bệnh viện - Trung tâm y tế
- Vệ sinh an toàn thực phẩm - Dược Phẩm
- Món Ăn Ngon Lại Còn Chữa Bệnh
- Món chay ngon
- Những bài văn khấn thông dụng
- Thực phẩm Hữu Cơ Organic
- Phật Pháp và Cuộc Sống
- Nhà Thuốc Đông Y Việt Nam
- Hỏi đáp thắc mắc
- Những vị thuốc nam Y học Cổ truyền Việt Nam
- Kiến thức Làm đẹp
- Đông y trị bệnh
- Vận mệnh năm 2020
Bài thuốc nam chữa bệnh
- Tổng hợp những cây thuốc nam, cây thảo dược trị bệnh tiểu đường
- Bài thuốc ngâm rượu: Cách chọn bài thuốc ngâm rượu phù hợp với cơ địa từng người
- Những bài thuốc đông y chữa bệnh khó có thai
- Những bài thuốc Đông y chữa bệnh mất ngủ, đau đầu
- 17 Bài thuốc đông y dễ làm chữa bệnh hôi nách hiệu quả tận gốc
- Những món ăn bài thuốc Nam y chữa bệnh Viêm gan hiệu quả
- Những bài thuốc Nam chữa bệnh hiệu quả từ lá, quả, vỏ và rễ cây Nhàu
- Những Bài thuốc đông y chữa viêm Viêm loét dạ dày, tá tràng hiệu quả
- Những bài thuốc đông y trị viêm xoang, viêm xoang mạn tính, hiệu quả nhất
- Những Bài thuốc đông y chữa viêm amidan hiệu quả nhất dùng cho người lớn và trẻ em
Bệnh ung thư
- Bệnh ung thư vú
- Bệnh ung thư máu
- Ung thư vòm họng
- Ung thư dạ dày
- Ung thư gan
- Bệnh Ung Thư ở Trẻ Em
- Ung thư và sản phẩm tự nhiên
- Những phát hiện mới về bệnh Ung Thư
Cây thuốc Nam
- Cây Kê Huyết Đằng
- Cây Bồ Công Anh
- Sâm Ngọc Linh
- Cây Tam Thất
- Nấm Linh Chi
- Cây Kim Ngân Hoa
- Cây cỏ xước
- Cây Thiên Môn
- Cây gai
- Cây địa hoàng
- Đông trùng hạ thảo
- Cam thảo nam hay Cam thảo đất
- Nghiên cứu Dược Liệu
- Cây Hà Thủ Ô
Bệnh thường gặp
- Ung thư
- Vô sinh
- Bệnh trẻ em
- Bệnh truyền nhiễm
- Tai mũi họng
- Bệnh bướu cổ
- Bệnh sỏi thận
- Bệnh viêm xoang
- Bệnh Thần kinh
- Bệnh tim mạch
- Kiến thức chăm sóc bé
- Bệnh khớp - Viêm khớp
- Bệnh về đường hô hấp ở trẻ em
- Bệnh về tiêu hóa ở trẻ em
- Bệnh tay chân miệng ở trẻ em
- Bệnh trĩ
- Bệnh tiểu đường
- Bệnh gut - gout
- Bệnh cao huyết áp
- Bệnh Gan- Viêm gan
- Bệnh AIDS - SIDA - HIV
- Bệnh hen
- Bệnh ngoài da thường gặp
- Chữa bệnh mất ngủ tại nhà
- Kiến thức Phụ Nữ Sau Sinh cần biết
- Thai sản
- Các thuốc không dùng khi mang thai, cho con bú
- Thu hồi toàn quốc Kem bôi mắt của Công ty TNHH MTV thương mại và xuất nhập khẩu Kỳ Phong chứa paraben
- Cục Quản Lý Dược Đình Chỉ Lưu Hành và Tiêu Hủy Mỹ Phẩm Không Đạt Chất Lượng Của Công Ty TNHH Xuất Nhập Khẩu Khang Thịnh
Tin mới đăng
- Thu hồi toàn quốc Kem bôi mắt của Công ty TNHH MTV thương mại và xuất nhập khẩu Kỳ Phong chứa paraben
- Cục Quản Lý Dược Đình Chỉ Lưu Hành và Tiêu Hủy Mỹ Phẩm Không Đạt Chất Lượng Của Công Ty TNHH Xuất Nhập Khẩu Khang Thịnh
- Cảnh Giác với 'Thần Y' Khoác Áo Tu Hành
- Đình chỉ lưu hành, thu hồi và tiêu hủy toàn quốc lô sản phẩm Gammaphil - Chai 125ml
- Công Dụng và Tác Dụng Phụ của Cây Xạ Đen Trong Đông Y
Cây thuốc quý
- Cây Xạ Can, rẻ quạt, Tên khoa học, Thành phần hóa học, Tác dụng chữa bệnh của cây (Belamcanda sinensis)
- Cây Diệp hạ châu, Tên khoa học, Thành phần hóa học, tác dụng chữa bệnh của cây (Phyllanthus urinaria L)
- Cây Cà gai leo, Tên khoa học, Thành phần hóa học, tác dụng chữa bệnh của cây
- Cây Hoàng cầm, Tên khoa học, Thành phần hóa học, tác dụng chữa bệnh của cây
- Cây Hồng hoa, Rum, Tên khoa học, Thành phần hóa học, tác dụng chữa bệnh của cây
- Cây Hoàng cầm râu, Bán chi liên, Tên khoa học, Thành phần hóa học, tác dụng chữa bệnh của cây
- Cây Mạch môn đông, Tên khoa học, Thành phần hóa học, tác dụng chữa bệnh của cây
- Nấm Linh chi, Nấm lim - Ganoderma lucidum, tác dụng chữa bệnh của Nấm
- Cây Me rừng, Chùm ruột núi, Phyllanthus emblica L, và tác dụng chữa bệnh của cây
- Cây Hà thủ ô trắng, Dây sữa bò, Streptocaulon juventas và tác dụng chữa bệnh của cây
- Cây Hà thủ ô, Hà thủ ô đỏ, Polygonum multiflorum Thumb và tác dụng chữa bệnh của cây
- Cây Hàm ếch, Trầu nước, Saururus chinensis và tác dụng chữa bệnh của cây
Bạn cần biết
- Nghe nhà sư giảng về nguồn gốc tâm linh của ung thư
- Mười công đức lớn của việc phát tâm in kinh Phật
- Chuỗi tràng hạt Phật giáo, nguồn gốc, ý nghĩa và công dụng
- Xem bộ tranh nhân quả báo ứng ai cũng nên xem để biết
- Miệng nói lời cay độc bao nhiêu, đời người bạc mệnh bấy nhiêu
- Quả báo kinh hãi mang đến cho tội tà dâm, Ngoại tình
- Tổng thống Obama gởi thông điệp Phật đản
- Vòng duyên nghiệp không ai có thể thoát
- Khổ đau, sinh tử cũng từ tâm
- Ý nghĩa tụng kinh Dược Sư và niệm Phật Dược Sư
- Ý Nghĩa Ngày Phật Đản - Vesak
- Ý nghĩa của việc cúng dường chư Phật
Dịch vụ lập dự án của chúng tôi cung cấp giải pháp toàn diện cho mọi nhu cầu từ dự án dược liệu đến nông nghiệp. Với kinh nghiệm sâu rộng, chúng tôi đảm bảo lập ra các dự án hiệu quả, bền vững, hỗ trợ từ khâu nghiên cứu, phân tích đến thực thi. Liên hệ ngay để biến ý tưởng thành hiện thực! |
Tìm Hiểu Minh Mạng Thang Với Một Tinh Thần Khoa Học
Đoàn Văn Quỳnh & Đoàn Văn Hân
Những bài thuốc Minh Mạng thang được đăng tải trên các sách báo cũng khá
nhiều nhưng thường đăng lại những bài báo đã được công bố, hoặc một số
bài không có xuất xứ, cũng như một số vị thuốc ghi không được chính xác.
Theo thống kê của chúng tôi có tất cả 19 bài thuốc Minh Mạng thang ngâm
rượu được sưu tầm chọn lọc qua các bài đăng ở báo, tạp chí và lưu truyền
trong các gia đình ở Huế của các nhóm nghiên cứu gần đây. Dù vậy, chưa
có đủ cơ sở để xác định bài thuốc nào là đúng, như không ghi được xuất
xứ một cách chính xác, đồng thời cũng có nhiều bài còn thiếu nghiên cứu
sâu về lịch sử cũng như kiến thức y học nên mang tính chủ quan nhiều hơn
là khách quan.
Nhiều tác giả đã sưu tập các bài thuốc với nội dung khá phong phú, có
tác dụng dược lý tốt, không có độc tính và được sử dụng khá phổ cập
trong nhiều đơn thuốc khác, tuy vậy các bài trên có gì đặc thù nổi bật,
gần như hao hao về cấu trúc và tác dụng dược lý.
Tại thư viện lưu trữ quốc gia Pháp, cũng có lưu giữ một đơn thuốc của
các vua triều Nguyễn với tác dụng bồi bổ nguyên khí, làm cường tráng cơ
thể, tăng cường tuổi thọ và thành phần cấu tạo gần giống với một trong
số 19 bài Minh Mạng thang trên nhưng khác về liều lượng, nếu đem bổ sung
thêm thì sẽ trở thành bài thứ 20, 21, 22 v.v…và có lẽ còn vô số bài nữa
được phát sinh do quá trình sưu tầm trong dân gian. Vấn đề đặt ra ở đây
không phải là nghiên cứu xem bài thuốc nào chính là bài Minh Mạng
thang, điều quan trọng là chúng ta cần tìm hiểu logic chung của các bài
thuốc để trên cơ sở đó không phủ nhận chúng và có thể thay thế các vị
thuốc và liều lượng tùy theo hoàn cảnh môi trường, điều kiện sinh hoạt
mà vẫn không làm mất đi ý nghĩa tác dụng ban đầu của bài thuốc mà vua
Nguyễn đã dùng.
Chúng ta biết rằng, về mặt cấu trúc, Nguyên khí được hóa sinh từ Tinh
khí trong thận, nó được cấu tạo bởi Tinh tiên thiên (thận) và được nuôi
dưỡng bổ sung không ngừng bởi Tinh hậu thiên (tỳ vị). Tinh tiên thiên
bao gồm phần âm (noãn của mẹ) và phần dương (tinh của cha), tinh hậu
thiên bao gồm phần khí và phần huyết (các thành phần tinh vi của thức ăn
được cơ thể thu giữ). Nói một cách khác, Nguyên khí có liên quan mật
thiết đến Âm Dương khí huyết của các tạng phủ nói riêng và toàn cơ thể
nói chung. Cho nên khi nói đến việc bồi bổ Nguyên khí là nói đến bồi bổ
Âm Dương khí huyết của toàn cơ thể.
Các nghiên cứu trước đây về 19 bài Minh Mạng thang của các tác giả đã
phân chia làm ba nhóm:
- Nhóm phỏng theo Độc hoạt tang ký sinh
- Nhóm phỏng theo bài Quy tỳ
- Nhóm không phỏng theo bài thuốc nào cả.
Nhìn chung các bài thuốc được nghiên cứu rất cẩn thận và tỉ mỉ, nhưng
như thế theo chúng tôi cũng chưa kết luận được gì cả, để giải quyết vấn
đề này và đi tìm logic chung của bài thuốc Minh Mạng thang, trước hết
phải tìm hiểu về Nguyên khí vì bồi bổ Nguyên khí chính là điều cốt lõi
của bài thuốc Minh Mạng thang.
Về mặt chức năng, Nguyên khí có công dụng thúc đẩy việc phát sinh và
phát dục của toàn cơ thể, các sinh vật tồn tại trên trái đất đều bẩm thụ
chung Nguyên khí của vũ trụ, nhưng tùy theo quá trình tiến triển và
tiến hóa trong những hoàn cảnh và môi trường khác nhau mà mỗi loại sinh
vật đều có Nguyên khí riêng. Chình Nguyên khí đã lập “Chương trình hóa”
và quy định về tuổi thọ, trọng lượng, kích thước chiều cao chiều dài,
thân nhiệt, chuyển hóa cơ thể, khả năng sinh sản và phát triển, khả năng
phòng chống bệnh…của từng loài sinh vật, chẳng hạn tuổi thọ loài người
là 100 năm, loài khỉ 30 năm, loài rùa hằng trăm năm, loài phù du không
quá vài phút, hoặc cỏ được bò ăn vào chuyển hóa thành thịt bò, thịt bò
được người ăn vào chuyển thành thịt người…
Y học hiện đại xem Nguyên khí của y học cổ truyền là một hệ thống cực kỳ
quan trọng bao gồm nhiều hệ thông của y học hiện đại mà trong đó có hai
hệ thống quan trọng là hệ gènes và hệ thống miễn dịch, nếu con người có
khả năng khống chế và điều khiển hai hệ thống này thì có thể điều chỉnh
được quá trình lão hóa, kéo dài tuổi thọ và chống lại bệnh tật.
Y học cổ truyền có rất nhiều vị thuốc bồi bổ Nguyên khí, nhưng không bao
giờ dùng thuốc bồi bổ vào một mình Nguyên khí, vì cơ thể là một thể
hoàn chỉnh thống nhất, muốn bồi bổ vào Nguyên khí phải thông qua việc
bồi bổ các phần cấu tạo nên Nguyên khí, nghĩa là bồi bổ các phần Âm
Dương khí huyết. Như thế vẫn chưa đủ mà còn phải dùng các thuốc ôn bổ
thận dương và tư bổ thận âm, vì thận là nơi hóa sinh ra Nguyên khí. Mặc
khác, con người sống trong xã hội không thể thoát khỏi ảnh hưởng của
thời tiết khi hậu, tình chí, ăn uống, lao động, chính những ảnh hưởng
này làm phát sinh ngoại phong, nội phong, ngoại hàn, nội hàn, ngoại
thấp, nội thấp, ngoại nhiệt và nội nhiệt; các phong, hàn, thấp, nhiệt
này sẽ làm cản trở sự lưu thông khí huyết, gây hiện tượng khí huyết ứ,
khí hư huyết hư. Do đó, nếu chỉ bồi bổ khí và huyết thì không đủ mà phải
dùng thêm các vị thuốc có công dụng khu phong, trừ thấp, tán hàn, thanh
nhiệt, hành khí và hoạt huyết nữa; ngoài ra còn phải dùng các thuốc ổn
định thần kinh để điều chỉnh về tình chí, các thuốc phát tán phong hàn
phong nhiệt, phong thấp để phòng trị ngoại phong, ngoại hàn, ngoại thấp,
ngoại nhiệt; các thuốc ôn lý tán hàn, trục đàm ẩm để phòng trị nội
phong, nội hàn, nội thấp, nội nhiệt. Nói chung, cấu trúc logic của một
bài thuốc bồi bổ Nguyên khí gồm ba phần:
Phần chính: - Nhóm thuốc bổ âm (Tư bổ thận âm)
- Nhóm thuốc bổ dương (Ôn bổ thận dương)
- Nhóm thuốc bổ khí (Kiện tỳ ích phế)
- Nhóm thuốc bổ huyết (Bổ can dưỡng tâm)
Phần phụ: - Nhóm thuốc hành khí hoạt huyết
- Nhóm thuốc khu phong, trừ thấp, tán hàn
Phần bổ sung: - Nhóm thuốc an thần
- Nhóm thuốc ổn tỳ tán hàn
- Nhóm thuốc trục đàm ẩm
Tùy theo lứa tuổi, phái tính, địa phương mà cấu trúc logic này gia giảm
để thiên về bổ dương, bổ khí, bổ âm, bổ huyết, chẳng hạn thanh niên thì
phần âm thường bất túc nên thiên về bổ âm, người già thì phần dương
thường suy nên thiên về bổ dương, phụ nữ thiên về bổ huyết, nam giới
thiên về bổ khí, người phương bắc xứ lạnh thiên về bố dương và bổ khí
hơn so với người ở phương Nam và xứ nóng.
Minh Mạng thang chẳng qua là một phương thuốc có tác dụng bồi bổ Nguyên
khí của toàn cơ thể, có lẽ vì hai từ Minh Mạng gây nên ấn tượng về một
ông vua có nhiều vợ nhiều con đã khiến người ta cứ tưởng bài thuốc này
thường dùng để bổ dương và điều trị các trường hợp liệt dương hoặc trạng
thái sinh dục yếu.
Trong quá trình sử dụng bài thuốc Minh Mạng thang, chúng ta có thể gia
giảm các nhóm thuốc cho phù hợp từng đối tượng mà vẫn không bị mất đi
cấu trúc logic và tác dụng chung của bài thuốc.
Mặt khác, ngày nay một số công trình nghiên cứu khoa học trong và ngoài
nước đã chứng minh trong một số vị thuốc Đông dược có một chất chống suy
hóa, chính những chất này có khả năng chống lại sự lão hóa của tế bào,
có thể làm tăng tuổi thọ và giảm bệnh tật. Những nhóm thuốc có chất
chống oxy hóa thường là những thuốc âm dược hoặc dương dược nhưng hàm
chứa âm dược do quá trình phát triển tự nhiên hoặc sau khi được bào chế
như hoài sơn, mạch môn, hà thủ ô chế, nhục thung dung, hắc táo nhân. Do
đó trong bài thuốc chúng ta nên lưu ý trọng dụng một số vị có những nhóm
chống oxy hóa tế bào để tăng thêm tác dụng của bài thuốc.
Về phần lý luận phân tích, các tác giả gần đây đã cố gắng lý giải và so
sánh rất đầy đủ, nhưng rất tiếc là thiếu hẳn phần đề cập đến các bài
thuốc rượu nổi danh của Trung Quốc, Đài Loan, Nhật Bản và Hàn Quốc để so
sánh và xây dựng cho một Minh Mạng thang hoàn chỉnh trong tương lai.
Trái lại, lý luận lệch về Tây y với những thuốc kích dục tầm thường đã
được loại bỏ của Tây y như yohombin, papaverince, cantharidin, trazodone
v.v… cùng với lập luận về sinh lý tình dục trên cơ sở khoa học của Tây y
trước đây, đã làm giảm giá trị của thang thuốc.
Nói một cách khác, theo y học Đông phương, con người là một chính thể
bất khả phân, sức khỏe là sự điều hòa khí huyết, cân bằng âm dương, trên
thông với trời, dưới thông với đất, chứ không phải kích thích, bồi
dưỡng riêng lẻ từng bộ phận, từng cơ quan như quan niệm của y học phương
Tây mà các tác giả đưa vào để so sánh.
Điều quan trọng chúng tôi muốn nói lên ở đây là: Minh Mạng thang là một
thang thuốc rượu bổ, chứ không phải là thang thuốc “dâm dược”, như nhiều
tác giả trước đây đã vô tình hay cố ý đề cập đến làm cho nhiều người
hiểu sai lệch.
Về bài thuốc được lựa chọn dùng cho rượu Minh Mạng thang như:
- Minh Mạng thang,
- Nhất dạ lục giao sinh ngũ tử,
- Minh Mạng dược tửu,
đề nghị cần được soát xét lại về tính năng cũng như liều lượng một cách
khoa học để giúp hoàn chỉnh một bài thuốc rượu gọi là Minh Mạng thang,
theo chúng tôi là một bài thuốc biểu tượng (symbol) hơn là một bài thuốc
gốc, bất di bất dịch, vì cho đến nay vẫn chưa tìm thấy trong y văn của
Thái Y viện hay các tài liệu khác của triều Nguyễn.
Theo http://www.ivce.org
- Bài thuốc đông y hỗ trợ điều trị người bệnh Covid-19 triệu chứng nhẹ
- Một số bài thuốc đông y trị bệnh có vị thuốc tiểu hồi hương
- Trị bệnh tự kỷ bằng y học cổ truyền
- Bài thuốc đông y: Bài thuốc trị viêm mũi xuất tiết
- Thực phẩm cho sinh lý Nữ: Thực phẩm giúp nàng tăng hưng phấn
- Cây thuốc quanh ta: Cây mật nhơn làm thuốc
- Bài thuốc trị chứng động thai
- Một số bài thuốc từ cây dừa cạn
- Món ăn, bài thuốc từ cây móp gai
- Bài thuốc phòng trị sỏi thận, tiết niệu