Nốt ruồi là một loạn sản sắc tố da khu trú, có tính chất bẩm sinh. Nốt ruồi thường xuất hiện từ khi còn bé nhưng cũng có trường hợp khi lớn lên mới xuất hiện. Đối với nhiều người nốt ruồi có thể là một chút đặc biệt hay một chút duyên.

Ngược lại, với những người khác, nốt ruồi gây khó chịu, cần được gỡ bỏ. Không ít trường hợp đã tự động tẩy, phá nốt ruồi để rồi bị nhiễm trùng, gây ra những hậu quả đáng tiếc.

Nốt ruồi có thể biến thành ung thư

Thực tế hầu hết những nốt ruồi nhỏ, phẳng, màu đen vừa phải, không quá lớn, thường là những nốt ruồi lành tính không gây nguy hại gì. Tuy nhiên có nhiều nguyên nhân khiến nốt ruồi có thể chuyển thành bệnh rất nặng là u hắc tố ác tính. U hắc tố ác tính (còn gọi là ung thư hắc tố) là u của tế bào melanin sinh ra sắc tố màu đen, xuất phát từ da hay niêm mạc và đa số là từ những nốt ruồi. Nguyên nhân và các yếu tố liên quan là các bệnh lý của da đã có từ trước, nhất là từ các nốt ruồi (chiếm 70%), các tổn thương sừng hóa vẩy, những người tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời.

Khi biến chứng, nốt ruồi sẽ trở thành u lồi lên mặt da, có khi có chân bám như một cái nấm, người bệnh cảm giác ngứa ngáy, gãi gây loét bề mặt, chảy nước vàng, có khi chảy máu và nếu bội nhiễm thường có mùi hôi. Ung thư hắc tố ít khi phát triển xuống phía sâu, thường đen nhánh, một số ít màu đỏ, hồng hoặc trắng. Thường thì đây là các u mọc ở bàn chân, lòng bàn tay do các tế bào hắc tố còn non chưa sản xuất ra sắc tố đen, gọi là ung thư hắc tố chưa có hắc tố.

Ung thư hắc tố hay di căn vào hạch, thường phát triển nhanh, kết thành chùm và đau; ở giai đoạn muộn có thể di căn vào da (tạo thành các nốt đen gồ lên hoặc sần da); trường hợp di căn vào phổi, gan, não sẽ gây tăng áp lực nội sọ dẫn đến liệt khu trú hoặc động kinh. Khi u đã lan toàn thân thì nước tiểu màu đen. Những trường hợp đã có di căn thì tiên lượng rất xấu, tử vong nhanh.

Không nên tẩy, phá nốt ruồi

Về điều trị, có thể phẫu thuật nhưng phải căn cứ vào vị trí, độ lớn bé, độ sâu của u mà cắt bỏ sạch, gọn và rộng (ít nhất là cách bờ u 2cm và sâu 6mm). Tuyệt đối không được nạo, cạo, đánh tẩy hoặc làm sinh thiết một nốt ruồi nếu nghi ngờ là ác tính vì sẽ kích thích sự phát triển nhanh của u. Kết quả điều trị và tiên lượng bệnh còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, đối với thể tiến triển chậm thì phẫu thuật có tỷ lệ khỏi trên 50%.

Đối với ung thư hắc tố ở giai đoạn sớm thì tỷ lệ sống trên 5 năm có thể đạt từ 90-95%, nhưng ở giai đoạn muộn thì tỷ lệ này là dưới 10%. Do đó không nên đến phòng thẩm mỹ để tẩy nốt ruồi. Đối với chị em phụ nữ không nên tin vào những lời bói toán về “vận hạn” của nốt ruồi để dẫn đến “tiền mất, tật mang”. Khi có biến chứng cần nhanh chóng đi khám chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị sớm.

(Theo BS Nguyễn Thiết/An ninh thủ đô)