Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, trẻ mắc sốt rét có thể tử vong do bệnh trở thành ác tính, do thiếu máu, đái huyết cầu tố và suy dinh dưỡng.

Sốt rét ở trẻ có nhiều loại. Loại bẩm sinh rất hiếm gặp, thường do người mẹ mang thai nhiễm ký sinh trùng sốt rét. Ký sinh trùng này từ máu mẹ qua rau thai vào thai nhi. Bệnh dễ gây sẩy thai, đẻ non, suy dinh dưỡng bào thai; trẻ sinh ra thường xanh xao thiếu máu, gan và lách to, vàng da và niêm mạc, dễ tử vong.

Sốt rét ở trẻ sơ sinh xảy ra khi trẻ bị nhiễm ký sinh trùng do muỗi đốt. Triệu chứng bệnh xuất hiện muộn (thường 3-4 tuần sau đẻ), không điển hình nhưng cũng có khi trẻ sốt liên tục, hôn mê co giật, tiêu chảy. Tiên lượng bệnh rất xấu, tỷ lệ tử vong cao.

Sốt rét sơ nhiễm thường gặp ở những trẻ trên 6 tháng (nhất là 4-5 tuổi) sống tại vùng có dịch sốt rét lưu hành. Các cơn sốt thường không điển hình, trẻ hay bị co giật do sốt cao, nôn, đau bụng, tiêu chảy, thiếu máu nhanh, lách sưng đau, ho, viêm phế quản. Trẻ dễ bị suy dinh dưỡng, chậm phát triển về thể lực.

Sốt rét ở trẻ lớn thường có triệu chứng điển hình là sốt thành cơn, gồm 3 giai đoạn, khởi đầu là rét run, sau đó sốt nóng và tiếp sau là vã mồ hôi và giảm sốt. Cơn sốt có thể cách nhật (nếu do P.vivax) hoặc hằng ngày (nếu do P.falciparum). Kèm theo sốt, trẻ xanh xao, thiếu máu và gan lách to ra.

Cách phòng bệnh tốt nhất là tránh không bị muỗi đốt, cho trẻ ngủ màn, kể cả ban ngày, vệ sinh môi trường, phát quang bụi rậm, đậy các đồ chứa nước để muỗi không có chỗ đẻ trứng. Những trẻ theo gia đình vào vùng sốt rét phải được uống thuốc phòng.

Về điều trị, ngoài việc dùng thuốc sốt rét theo chỉ định, phải chú ý cho trẻ hạ sốt bằng paracetamol khi có sốt cao, uống đủ nước, ăn những thực phẩm bổ dưỡng và dễ tiêu hóa.

TS Lê Mỵ Dung,Sức Khoẻ & Đời Sống