Theo kinh nghiệm dân gian, những cây cỏ mọc tự nhiên quanh nhà, ngoài vườn có thể được tận dụng làm thuốc chữa bệnh đau mắt đỏ kịp thời và có kết quả tốt.

Cúc bách nhật.

Dành dành: Dùng lá tươi một nắm, rửa thật sạch bằng nước đun sôi để nguội, rồi tráng bằng nước muối pha loãng. Giã nhỏ lá, gói vào miếng gạc đã khử trùng, đắp lên mắt khi đi ngủ. Mỗi ngày làm một lần.

Diếp cá: Dùng cây tươi, bỏ rễ, rửa sạch, giã nát rồi ép vào hai miếng gạc sạch, đắp lên mắt khi đi ngủ.

Hoàng đằng: Rễ để tươi, rửa sạch, sấy nhẹ cho khô. Khi dùng, lấy 4g rễ tán nhỏ mịn cùng với phèn chua 2g, đem hấp cách thủy, rồi gạn lấy nước trong dùng nhỏ mắt (Nam dược thần hiệu). Hoặc dùng bột palmatin clohydrat (chiết xuất từ rễ hoàng đằng) pha chế thành thuốc nước với tỷ lệ 0,3-0,5%, để nhỏ mắt ngày hai lần.

Nhãn hương: Lấy ngọn có hoa, phơi âm can cho khô, 5-10g, tán nhỏ, hãm với 1 lít nước sôi. Đợi khi nước ấm, rửa mắt ngày hai lần.

Dùng trong

- Cúc hoa vàng, thảo quyết minh, thanh tương tử, quả ích mẫu, sinh địa, lượng mỗi thứ 10g. Tất cả phơi khô, tán nhỏ, sắc với 400ml nước còn 100ml, uống làm hai lần trong ngày. Hoặc cúc hoa vàng 4g, nụ hòe 4g, lá sen hoặc ngó sen 10g, hãm uống.

Bài khác: Cúc hoa vàng 8g; lá dâu 16g; nhân trần 16g; phòng phong, hoàng đằng, kinh giới, mạn kinh, mã đề, mỗi vị 12g; bạc hà 8g. Sắc uống ngày một thang.

- Mật mông hoa 9g; cúc hoa vàng, hoa kinh giới, long đởm thảo, phòng phong, bạch chỉ, mỗi vị 4g; cam thảo 2g. Tất cả thái nhỏ, sắc với 200ml nước còn 50ml, uống làm một lần trong ngày. Hoặc mật mông hoa, cúc hoa, hạt mào gà trắng, mỗi thứ 12g; hoàng đằng 8g. Sắc hoặc ngâm rượu uống.

Bài khác: Mật mông hoa, bạc hà, kinh giới, hạt muồng sao, dành dành, huyền sâm, vỏ núc nác, ngưu tất, mạch môn, mỗi vị 12g. Sắc uống trong ngày.

- Dành dành: Hạt dành dành và hạt thảo quyết minh sao lên, mỗi thứ 16g. Sắc uống ngày một thang.

- Hoàng liên, dành dành, cúc hoa vàng, mỗi thứ 8g; bạc hà, xuyên khung, mỗi thứ 4g. Tất cả sắc với 400ml nước, lấy 100ml. Dùng một nửa nước sắc để xông mắt, còn một nửa uống khi thuốc còn ấm.

- Mạn kinh tử, hạt muồng sao, hạt đuôi mang, hạt mã đề, hạt ích mẫu, các vị lượng bằng nhau 12g, phơi khô, tán bột, rây mịn, làm viên, uống với nước chè hoặc sắc uống (Nam dược thần hiệu).

- Cỏ tháp bút, hạt mào gà trắng, lá dâu, cúc hoa vàng, mỗi thứ 12g; cỏ thanh ngâm 4g. Sắc uống và xông.

- Thảo quyết minh, dã cúc hoa, mỗi thứ 9g; mạn kinh tử, mộc tặc, mỗi thứ 6g. Sắc nước uống.

- Cúc bách nhật 15g, câu đằng 15g, bạch cương tàm 6g, cúc hoa 2g. Sắc uống ngày một thang.

DS. Hữu Bảo