Tỷ lệ mắc bệnh HPV trên thế giới hiện nay đang có chiều hướng gia tăng, trung bình mỗi năm có trên 6 triệu ca nhiễm mới và được xem là căn bệnh lây lan qua đường tình dục (STD) mạnh nhất hiện nay. Căn bệnh có tới 99% số người nhiễm HPV dương tính nhưng không hề có dấu hiệu biểu hiện ra bên ngoài, 1% còn lại thường có dấu hiệu như mụn cóc ở bộ phận sinh dục hoặc vùng bẹn nam giới và xung quanh âm đạo phụ nữ. Vì vậy nhiều người nhiễm HPV không hề nghĩ mình có bệnh và từ đây tiếp tục truyền sang cho người khác.

HPV biến thành ung thư như thế nào?

Theo các chuyên gia ung thư thì mối liên quan giữa HPV với ung thư cổ tử cung ở phụ nữ xuất hiện từ những năm đầu thập niên 70 ở thế kỷ trước, còn ung thư miệng - hầu HPV ở đàn ông mới chỉ xuất hiện gần đây. Thực tế, tỷ lệ ung thư vùng hầu họng giảm mạnh là do con người ý thức được yếu tố nguy cơ nên bỏ thuốc lá và bỏ rượu. Tuy nhiên, sự bùng phát đáng sợ của bệnh ung thư hầu họng có liên quan đến HPV lại xuất hiện nhiều ở nhóm nam thanh niên trẻ không hút thuốc lá. Theo nghiên cứu của ĐH Y khoa Johns Hopkins, ung thư miệng - hầu được phát hiện, phổ biến nhất là chủng HPV-16 cực kỳ nguy hiểm, từng gây ung thư cổ tử cung ở phụ nữ, là thủ phạm gây ung thư miệng - hầu cao gấp 32 lần so với các yếu tố gây ung thư khác. Ví dụ, những người hút thuốc hoặc nghiện rượu cũng chỉ có nguy cơ rủi ro bị ung thư miệng cao hơn từ 2,5 đến 3 lần những người khác. Còn theo Trung tâm Nghiên cứu ung thư của ĐH Ohio, Mỹ thì đến nay HPV đã kế chân rượu và thuốc lá để trở thành thủ phạm gây bệnh ung thư miệng tiềm ẩn nhất.

Theo thống kê của Viện Ung thư Quốc gia Mỹ (NCI), từ năm 1998 - 2008 tỷ lệ mắc bệnh ung thư miệng - hầu ở đàn ông tăng 36%, trung bình mỗi năm tăng 3,6%, phần lớn rơi vào nhóm người trẻ tuổi, thậm chí 30 tuổi đã có người mắc bệnh và do không có triệu chứng nên phần lớn không đi khám, chỉ đến khi xuất hiện các nốt lympô mới phát hiện thấy bệnh. Về nguyên nhân, các bác sĩ đều thống nhất, các ca ung thư vòm miệng liên quan đến HPV ở đàn ông là do thói quen sinh hoạt tình dục, đặc biệt là bằng đường miệng.

Làm gì để giảm bệnh?

Trung tâm Ung thư F Graham, Mỹ vừa kết thúc nghiên cứu về HPV cho biết, một trong những nguyên nhân làm gia tăng bệnh ung thư miệng HPV ở đàn ông là sinh hoạt tình dục không an toàn, nhất là đường miệng, vì vậy muốn giảm bệnh thì trước tiên phải đảm bảo vệ sinh, duy trì cuộc sống tình dục khoa học, lành mạnh. Và cũng phải nhấn mạnh thêm rằng, đến nay chưa hề có phương pháp thử test HPV cho đàn ông và các phương pháp thử test HPV đường miệng cho cả hai giới, nếu có thì độ chính xác cũng thấp. Không giống ung thư cổ tử cung do HPV ở phụ nữ có thể điều trị bằng cách loại bỏ các tế bào đã nhiễm bệnh, bệnh HPV vòm miệng - hầu ở đàn ông lại chưa hề có phương pháp điều trị. Vì lý do này, giới chuyên môn khuyến cáo thanh niên trẻ nên đi tiêm phòng vắc-xin. Hiện nay có một số loại vắc-xin đang được sử dụng trên thị trường, các loại vắc-xin này đều nhắm vào chủng HPV-16, hiệu quả dự phòng bệnh có thể đạt 95% đối với các thiếu nữ trẻ và 90% với các nam thanh niên trẻ.

KHẮC NAM

(Theo Time/MH - 12/2012)