Theo y học cổ truyền, loạn nhịp tim tùy theo triệu chứng lâm sàng có thể phân các thể bệnh sau đây để điều trị: khí âm lưỡng hư, âm hư hỏa vượng, tâm tỳ lưỡng hư và tỳ thận dương hư. Phương pháp thường dùng trị liệu là bổ ích khí huyết, điều lý âm dương, hóa đờm địch ẩm, hoạt huyết hóa ứ, dưỡng tâm an thần. Ngoài việc điều trị bằng thuốc, ăn uống là yếu tố quan trọng để điều trị rối loạn nhịp tim.

Sau đây là một số bài thuốc chữa bệnh

- Với thể khí âm lưỡng hư thì có triệu chứng người mệt mỏi, ra mồ hôi nhiều, hồi hộp, đánh trống ngực, ăn uống ít, bụng đầy, người bứt rứt, khó ngủ hoặc ngủ hay mơ không ngon giấc. Phép trị là “bổ khí, dưỡng tâm”, dùng bài thuốc gồm các vị: mạch môn, nhân sâm, sinh địa 12g, huỳnh kỳ (chích mật), tiểu mạch 16g, chích cam thảo 8g, và 4 trái táo. Nếu có mất ngủ thì thêm sao táo nhân 16-20g, bá tử nhân 12g. Sắc uống chia 3 lần uống trong ngày, dùng liền 7 ngày.

Hoặc có thể dùng bài thuốc sau: hà thủ ô 10g, táo đỏ 10 trái, đảng sâm 15g, gạo 100g, đường 30g. Hà thủ ô sấy khô, tán thành bột, táo rửa sạch, bỏ hột; đảng sâm cắt miếng, gạo vo sạch. Bỏ gạo, hà thủ ô, táo vào nồi, đổ một lượng nước vừa đủ, rồi bỏ đảng sâm vào. Nấu sôi bằng lửa lớn, vặn lửa nhỏ lại nấu thêm 30 phút, rồi bỏ đường vào khuấy đều, nấu cho gạo nở hết thì dùng được. Ngày 1 lần, dùng thay bữa ăn sáng, mỗi lần ăn 50g cháo.

- Với thể âm hư hỏa vượng có triệu chứng hồi hộp, khó ngủ, hoa mắt, chóng mặt, ù tai, nhức mỏi lưng... phép trị là “tư âm, giáng hỏa”, bài thuốc thường được dùng các vị: sinh địa, phục thần, bá tử nhân, táo nhân 16g, đảng sâm, đơn sâm, huyền sâm, thiên ma, quy đầu 12g, viễn chí, kiến cánh 8g, mạch môn 20g, ngũ vị 4g. Sắc uống chia 3 lần uống trong ngày, dùng liền 5-7 ngày.

- Với thể tâm tỳ đều hư người mệt mỏi, sắc mặt không tươi, ăn uống ít, hồi hộp, mất ngủ, hay quên, hoa mắt... bài thuốc thường dùng là “quy tỳ thang gia giảm”, gồm các vị: đương quy, bạch truật, nhãn nhục 12g, đảng sâm, huỳnh kỳ 16g, chính cam thảo 4g, phục thần 10g, viễn chí, táo nhân (sao đen) - 8g, mộc hương 6g, thục địa 20g, sinh khương 5g, và 3 quả táo. Sắc uống chia 3 lần uống trong ngày, dùng liền 5 - 7 ngày.

- Với thể tỳ thận dương hư da khô kém tươi nhuận, phù toàn thân, người mệt mỏi, sắc mặt tái, các khớp đau nhức, lưng gối đau mỏi, ăn uống kém... dùng bài “phụ tứ lý trung thang gia giảm”, với những vị: đảng sâm, phục linh, bạch truật, bạch thược 12g, phụ thử 10g, chích thảo 8g, nhục quế 4g. Cách sắc (nấu) những bài thuốc trên như sau: nước thứ nhất cho các vị thuốc vào cùng 4 bát con nấu còn 1 bát, cho nước thuốc ra. Nước thứ 2 cho 3 bát nước vào tiếp nấu còn nửa bát. Hòa hai nước lại chia làm 3 lần dùng trong ngày.

ThS. Nguyễn Sơn