Chi tiết 100 loại cây dược liệu quý có giá trị y tế và kinh tế cao để tập trung phát triển theo thông tư 10 BYT

Cây A kê, Tên khoa học, Thành phần hóa học, tác dụng chữa bệnh của cây

Theo Đông Y Nhiều bộ phận khác của cây Ackee được xem như làm giảm đau, chống độc, chống nôn, cũng là chất độc và kích thích. Được dùng làm thuốc trị viêm kết mạc, phù thũng, đau nửa đầu, đau mắt, viêm tinh hoàn, loét, ghẻ cóc và sốt vàng da. Ackee hay Akee có tên khoa học: Blighia sapida Koen thuộc họ Bồ Hòn – Sapindaceae.

Chợ mua bán dược liệu uy tín hàng đầu Việt Nam, Thông tin chi tiết CÂY THUỐC QUANH TA, Hướng dẫn lập Dự án dược liệu Dự án dược liệu quý

Tên khoa học: Blighia sapida Koen thuộc họ Bồ Hòn – Sapindaceae.

Tên khác: Ackee hay Akee

Mô tả cây: Mô tả: Cây gỗ cao 12-13m, thẳng, cso tán xoè rộng và các nhánh cứng. La to mang 8 lá chét gần như mọc đối, hình bầu dục thuôn dài, dài đến 13cm, rộng 5cm, không lông, màu ôliu tươi, lúc khô gan rất lồi ở mặt dưới. Chùm hoa 1-2 ở náchlá có lông mịn, cuống hoa dài 1,5cm; lá dài 5; cánh hoa 5 màu trắng, hẹp, có một vảy to ở gốc; nhị 8; bầu 3 ô có vòi nhuỵ ngắn. Quả nang dài từ 7-10cm hình tam giác, màu vàng hay đỏ tươi, mở thành 3 mảnh: hạt 3, tròn, bóng loáng, mang áo hạt to ở gốc màu trắng, bao đến 1/2 hạt. Loài cây mọc ở Trung Phi, được nhập trồng ở Đồng Nai làm cây cảnh.

Bộ phận dùng: Áo hạt, lá, vỏ và quả - Arillus, Folium et Fructus Blighiae.

Nơi sống và thu hái: Ackee hay Akee (danh pháp hai phần: Blighia sapida), được phát âm là e-ki, là 1 loài thuộc họ Sapindaceae (họ bồ hòn), có quả màu đỏ tươi, nguồn gốc ở khu vực nhiệt đới vùng Tây Phi: Cameroon, Gabon, São Tomé và Príncipe, Bénin, Burkina Faso, Côte d'Ivoire, Ghana, Guinea, Guinea-Bissau, Mali, Nigeria, Sénégal, Sierra Leone và Togo. Tại Việt Nam có thấy cây ở Đồng Nai

Thành phần hóa học: Áo hạt chứa 69,2% nước, 5% protid, 20% lipid, 4,6%5 glucid, 1,2% tro, 40% Ca, 16 mg% P, 2,7 mg% Fe. Cuống noãn giữa hạt và áo hạt chứa 2 chất độc mà một chất là hypoglucin A. Quả chứa những nhân tố làm giảm glycoza huyết thông thường (amino acid cyclopropanoid, hypoglucin A và hypoglucin B) đều là chất độc có thể dùng thay insulin. Tro quả chứa nhiều Kalium.

Tính vị, tác dụng: Áo hạt cứng có dầu và có mùi vị của hạt dẻ, dùng ăn được. Ở Châu Âu, người ta cho đó là một thức ăn làm ngon miệng, khi đem nấu chín trong bơ hoặc với cá biển. Tác dụng trị lỵ và sốt, chữa cảm lạnh và chảy mủ, giảm đau, chống độc, chống nôn, cũng là chất độc và kích thích v.v...

Công dụng, chỉ định và phối hợp:

Áo hạt được dùng là thuốc trị lỵ và sốt. Lá (và vỏ) sắc nước uống lợi tiêu hoá, cũng dùng chữa cảm lạnh và chảy mủ. Nhiều bộ phận khác của cây được xem như làm giảm đau, chống độc, chống nôn, cũng là chất độc và kích thích. Được dùng làm thuốc trị viêm kết mạc, phù thũng, đau nửa đầu, đau mắt, viêm tinh hoàn, loét, ghẻ cóc và sốt vàng da.

LƯU Ý:

Quả này nếu không được ăn đúng cách có thể khiến người ăn bị ngộ độc, hôn mê, thậm chí tử vong. Đó là do khi trái này chưa chín có chứa chất độc gọi là hypoglycin.

Khi chín và tự tách vỏ, phần thịt ăn được của Ackee cũng luôn nằm cạnh phần hạt đen có độc.

Cách dùng theo dân gian:

Khi ăn, người ta phải cẩn thận tách lấy phần thịt vàng, còn hạt đen chứa chất độc bỏ vứt riêng.

Thông tin khác:

Nhãn Tây Phi (Blighia sapida): Đây là loại quả có xuất xứ từ Tây Phi. Nếu quả chưa chín hẳn, người ăn sẽ bị nôn mửa nghiêm trọng bởi nó có chứa chất Hypoglycin. Người ta thường chờ tới khi vỏ quả tự chín và nứt ra, lúc đó mới có thể yên tâm thưởng thức món ngon đặc biệt này.