1001 nguyên nhân

Có nhiều nguyên nhân gây viêm xoang ở trẻ, trong đó nguyên nhân do vi sinh vật gây bệnh (vi khuẩn, virus, vi nấm) là hay gặp nhất.

Vi khuẩn gây bệnh viêm xoang gặp chủ yếu là một trong các loại Hemophillus influenzae, Streptococcus pneumoniae, trực khuẩn mủ xanh (P.aeruginosa), E.coli, cầu khuẩn (tụ cầu và liên cầu), Klebsiella… Các loài vi khuẩn này từ họng, hầu, mũi, phế quản di chuyển ngược dòng lên các xoang và gây viêm xoang cho trẻ.

Bình thường các xoang và đường hô hấp trên có liên quan mật thiết với nhau và khi một bộ phận bị viêm thì nguy cơ sẽ lan sang bộ phận khác.

Vì vậy, khi trẻ bị viêm họng, mũi, amidan, VA do vi khuẩn gây ra mà không được điều trị dứt điểm thì chúng sẽ lan đến các xoang và gây viêm xoang.

Ngoài ra viêm xoang ở trẻ cũng có thể do hiện tượng dị ứng (viêm xoang dị ứng). Viêm xoang dị ứng thường hay xẩy ra nhất với trẻ có cơ địa dị ứng như đã hoặc đang mắc bệnh chàm (exsema), viêm phế quản co thắt (hen phế quản), viêm da dị ứng (sẩn, ngứa, mề đay…).

Nhiều biến chứng tai hại

Triệu chứng của viêm xoang ở trẻ em nghèo nàn hơn và khó chẩn đoán hơn viêm xoang ở người lớn tuổi.

Thường trẻ em bị viêm xoang cấp tính thì có viêm họng, sốt nhẹ, chảy mũi kéo dài từ một đến vài tuần.

Ho, hắt hơi, đôi khi có buồn nôn, đau đầu (với trẻ nhỏ thì biểu hiện quấy khóc và ít chịu chơi). Đồng thời thường mệt mỏi, da xanh, trẻ lười ăn, ăn kém và khó ngủ.

Trong trường hợp trẻ bị viêm xoang mạn tính thì ho, sốt nhẹ, chảy mũi nước, đau đầu và nghẹt mũi kéo dài do không được điều trị dứt điểm và bệnh tái đi, tái lại nhiều lần trong một năm.

Nên lưu là viêm xoang ở trẻ cũng có thể dẫn đến các biến chứng ở đường hô hấp như viêm tai giữa, viêm họng mạn tính, viêm thanh quản, khí phế quản, phế quản.

Ngoài ra có thể biến chứng ở mắt như nhiễm trùng hổ mắt, viêm thần kinh thị giác. Nguy hiểm nhất là biến chứng viêm tắc tĩnh mạch xoang hang, viêm màng não - não.

Phòng bệnh viêm xoang ở trẻ

Khi nghi ngờ trẻ bị mắc bệnh viêm VA, viêm họng, viêm amiđan, viêm tai thì cần đưa cháu đi khám bệnh, tốt nhất là khám các bác sỹ chuyên khoa tai, mũi, họng có kinh nghiệm để được thầy thuốc khám lâm sàng và làm một số xét nghiệm cần thiết cho việc chẩn đoán chính xác.

Khi bác sỹ khám bệnh và kê đơn cho trẻ thì người nhà của trẻ cần thực hiện đúng theo đơn (dùng đủ liều và đủ ngày) và cũng không nên điều trị giữa chừng rồi tự động ngưng thuốc hoặc thay đổi thuốc.

Cần vệ sinh răng miệng hàng ngày cho trẻ, với trẻ lớn cần hướng dẫn đánh răng đúng và tập cho trẻ có thói quen đánh răng sau khi ăn, trước và sau khi ngủ dậy.

Đây là một việc làm thường xuyên của các bà mẹ, các cô nuôi dạy trẻ, tuy đơn giản nhưng rất có ích lợi trong việc ngăn ngừa các bệnh về đường hô hấp và bệnh về tai, mũi, họng, trong đó có bệnh viêm xoang.

Mùa lạnh cần mặc ấm cho trẻ và khi tắm rửa nên ở phòng kín gió và cần dùng nước ấm. Tắm rửa xong, cần lau khô tóc và cơ thể bằng khăn sạch và nhanh chóng mặc quần áo cho trẻ.

Khi cho trẻ ra ngoài đường (đưa đi chơi hoặc đưa đi học) cần mặc quần áo đủ ấm, có khăn quàng cổ, đi găng gay, bít tất (mùa lạnh) và nên đeo khẩu trang cho trẻ để tránh bụi, vì bụi mang rất nhiều các loài vi sinh vật gây bệnh.

Ở trẻ có cơ địa dị ứng kèm theo thì nên cho bác sỹ khám bệnh biết để có thêm thông tin giúp cho chẩn đoán bệnh chính xác và chọn lựa phác đồ điều trị thích hợp hơn.

Sau khi trẻ đi học hay đi chơi về nên giỏ nước muối sinh lý vào 2 lỗ mũi để rửa sạch mũi giảm hiện tượng vi sinh vật bám vào. Cần cho trẻ ăn uống đủ chất để tăng cường sức đề kháng cho trẻ.

PGS.TS. Bùi Khắc Hậu
(Đại học Y Hà Nội)