Tai biến mạch máu não là một bệnh do nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên. Đây cũng là tai biến rất thường gặp ở người cao tuổi. Bệnh khởi phát đột ngột, phần lớn gây tử vong nhanh chóng hoặc để lại di chứng tàn phế nghiêm trọng.

Nguyên nhân chủ yếu do tăng huyết áp và xơ vữa động mạch hoặc có thể kết hợp cả hai, còn có thể gặp ở bệnh nhân mắc các bệnh van tim như hẹp hở hai lá, bệnh nhân đái tháo đường, thiểu năng tuần hoàn não...

Tăng huyết áp thường gây xuất huyết não do đứt mạch máu não. Vữa xơ động mạch gây nhũn não do các mạch máu bị chít hẹp, hẹp van hai lá cũng là một trong những nguyên nhân gây tắc mạch máu do cục máu đông ở tim đưa lên não gây nhồi máu não...

Mùa lạnh, bị gió lùa, uống bia rượu say, làm việc trí óc quá căng thẳng, tức giận, lo lắng quá mức, ăn quá no... là những hoàn cảnh thuận lợi gây ra tai biến mạch máu não.

Tai biến mạch máu não theo y học cổ truyền thuộc phạm trù trúng phong. Phong đứng đầu bá chứng, phong đứng đầu trong lục khí, phong có ngoại phong và nội phong. Tai biến mạch máu não thuộc nội phong.

Nội phong được chia thành 2 chứng là bế chứng và thoát chứng.

Bế chứng thường do phong động, đàm nghịch, biểu hiện tổng hợp là thần chí hôn mê (nóng), hàm răng nghiến chặt, hai tay nắm lại, đờm rãi ủng tắc, mạch huyền cấp hoặc hồng sáp, trong đó kèm theo hiện tượng nhiệt là “dương bế”, dương bế thường do phong đởm, nhiệt đởm gây ra.

Thoát chứng thường do chân khí bị bạo tuyệt, có những biểu hiện nguy hiểm đến tính mạng như mồ hôi ra như giọt châu, chân tay quyết lạnh, mắt nhắm, miệng há, hơi thở yếu, đại tiểu tiện không tự chủ...

Trúng phong là bệnh cấp tính, diễn biến nhanh và nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng người bệnh vì vậy cần cấp cứu kịp thời ngay.

Để điều trị có hiệu quả phải căn cứ vào triệu chứng và nguyên nhân gây bệnh để xử lý đúng và thích hợp. Ngoài việc điều trị bằng y học hiện đại hoặc y học cổ truyền, các bài thuốc chữa trị bằng ăn uống cũng có tác dụng hỗ trợ đắc lực để giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục, qua khỏi cơn nguy hiểm, giảm bớt biến chứng, di chứng. Bạn đọc có thể tham khảo các món ăn bài thuốc sau đây:

- Nhân quả đào 12g, thảo quyết minh (hạt muồng) 12g, tất cả sắc kỹ, cho vào ít mật ong quấy đều. Bài thuốc có tác dụng chữa chứng tăng huyết áp tắc mạch máu não. Muốn sử dụng bài này cần được khám và chẩn đoán đầy đủ. Không được dùng bài thuốc này cho người bị xuất huyết não.

- Cháo gạo trai, hàu: Dùng 50g thịt trai, 50g thịt con hàu, cho 100g gạo tẻ vào nước trai, hàu nấu thành cháo, ăn mỗi ngày 2 lần. Điều trị có hiệu quả chứng huyết áp tăng, tai biến mạch máu não, nhức đầu chóng mặt, gan dương thịnh. Chú ý những người mắc chứng hư hàn không được dùng.

- Cháo gạo tẻ hoa cúc: Hoa cúc bỏ cuống, sấy khô, tán nhỏ. Mỗi lần dùng 100g gạo tẻ nấu cháo, khi cháo chín, cho 15g bột hoa cúc vào quấy đều, đun sôi vài phút là được, ăn vào hai bữa sáng, chiều. Hoặc có thể lấy mầm cây cúc tươi rửa sạch, thái nhỏ, cho vào 100g gạo tẻ, nấu thành cháo để ăn cũng được. Món cháo này phù hợp với những người mắc chứng trúng phong, huyết áp tăng, nhức đầu, chóng mặt. Chú ý những người cao tuổi, tỳ hư, đái đường không được dùng.

- Hoàng kỳ 15g, bạch thược sao vàng và quế mỗi thứ 15g, gừng tươi 15g, sắc kỹ, lấy nước bỏ bã. Lấy 100g gạo tẻ, 4 quả táo tàu, nước vừa đủ nấu thành cháo. Khi cháo chín cho nước thuốc vào quấy đều, mỗi ngày ăn 1 lần. Chữa di chứng sau tai biến mạch máu não (sau khi trúng phong, khí huyết đều hư, liệt nửa người, chân tay teo mềm không hoạt động được, lưỡi thâm, bựa lưỡi trắng, mạch vi hoạt...). Điều trị liên tục sẽ có hiệu quả. Những người huyết áp không cao, xuất huyết não đã dừng, khám chẩn đoán tắc mạch máu não có thể dùng bài thuốc này.

- Hoàng kỳ 10g, táo tàu 10 quả, đương quy 10g, kỷ tử 10g, thịt lợn nạc 100g thái lát. Tất cả cho vào ninh nhừ, cho ít gia vị, ăn thịt uống nước. Bài thuốc này có tác dụng bổ hư trợ dương, tăng cường khí huyết, sinh huyết. Thích hợp với người bị di chứng sau tai biến mạch máu não như teo chân tay, tê liệt, bán thân bất toại... Chú ý những người mắc chứng ngoại cảm nóng, gan dương đều thịnh thì không được dùng bài thuốc này.

- Kỷ tử 30g, mạch môn đông 30g, sắc lấy nước uống thay nước chè, uống hết trong ngày. Chữa trị các chứng sau trúng phong như nhức đầu, chóng mặt, nhìn không rõ, huyết áp tăng, mặt đỏ phừng phừng. Chú ý những người mắc bệnh chứng hư hàn, tiêu chảy không được dùng bài thuốc này.

- Thiên ma 100g, não lợn một bộ làm sạch cho vào bát, đổ nước vừa đủ, hấp cách thủy. Mỗi ngày hoặc cách ngày ăn một lần. Điều trị 3-4 lần sẽ có hiệu quả chữa bán thân bất toại do tai biến mạch máu não.